Speerpunt 1: Eerlijke beloning voor bijdragen aan de landbouwtransitie (PES)

Nederland kent momenteel ongeveer €600 miljoen per jaar aan directe landbouwsubsidies vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

Daarnaast is er het voorgestelde Stikstoffonds van €24 miljard verdeeld over 20 jaar, bedoeld om de stikstofcrisis aan te pakken.

Pad voor Ons stelt voor:

• Alle bestaande landbouwsubsidies worden stap voor stap omgevormd naar Payments for Ecosystem Services (PES).
• Het volledige Stikstoffonds wordt ingezet om boeren structureel te ondersteunen die bijdragen aan natuur, klimaat en landschapsherstel.

Hoe werkt het?

• Boeren ontvangen geen subsidies meer voor grondbezit of productievolume.
• Alleen boeren die daadwerkelijk bijdragen aan natuur-inclusieve landbouw (de gezamenlijke stip op de horizon) komen in aanmerking voor PES.
• Ze worden betaald voor concrete maatschappelijke diensten:
  • Biodiversiteit
  • Bodemgezondheid
  • Waterkwaliteit
  • Koolstofvastlegging
  • Landschapsbehoud

Financiële uitwerking:

• Huidige GLB-gelden: ± €600 miljoen per jaar.
• Stikstoffonds: €24 miljard / 20 jaar = ± €1,2 miljard per jaar.
• Totaal beschikbaar: ± €1,8 miljard per jaar voor landbouwtransitie en natuurherstel.

Belangrijke nuance:

• De omvorming van subsidies naar PES vraagt zelf ook investeringen:

  • Ontwikkeling van meetbare ecosysteemdoelen (monitoringssystemen).
  • Opbouwen van controle- en verificatiesystemen.
  • Begeleiding en kennisontwikkeling voor boeren die willen omschakelen.

• We schatten dat 10-20% van het beschikbare budget nodig is voor deze randvoorwaarden (monitoring, kennis, administratie).

Daarnaast: